کدام‌یک شما را خوشحال‌تر می‌کند: برنده شدن جایزه بزرگ یک قرعه‌کشی یا تصادف منجر به فلج شدن؟ آقای گیلبرت می‌گوید تحقیقات نشان داده یک سال پس از هرکدام، میزان خوشحالی آدم‌های هر دو گروه یکسان است! یک سخنرانی جذاب در مورد “راز شاد زیستن” را ببینید و از #سناریوی_سخنرانی آن لذت ببرید!

آقای گیلبرت از شرایط محیطی برای #شروع_شیرجه_ای و #جلب_توجه در ابتدای سخنرانی استفاده می‌کند. او با اشاره به مدت زمان سخنرانی که به او اختصاص داده شده و مقایسه آن با مدت زمان تکامل بشر، ذهن مخاطب را برای ورود به بحث آماده می‌کند.

سخنران با بیان اینکه در این مدت اندازه مغز انسان سه برابر شده و طرح سوال در مورد علت آن، به تحریک کنجکاوی مخاطب می‌پردازد و او را مشتاق می‌کند در مورد “قشر جلو پیشانی مغز” و کارکرد آن بیشتر بشنود. سپس شبیه‌سازی را به عنوان یکی از کارکردهای آن نام می‌برد و با یک #مثال_ملموس (طعم بستنی) آن را توصیف می‌کند.

آقای گیلبرت برای نشان دادن اهمیت موضوع، با بیان اینکه این قابلیت باعث شده انسان از جنگل بیرون بیاید و به فروشگاه برود یک تقابل خنده‌دار و بامعنی بین جنگل و فروشگاه ایجاد کرده است.

در ادامه، برای جلب توجه و به فکر واداشتن مخاطب، به طرح سوال می‌پردازد: شما کدام سرنوشت را دوست دارید؟ نتیجه خلاف انتظار آن، که ناشی از اشتباه شبیه‌سازی است که توصیف شد، موجب جلب توجه و کنجکاوی بیشتر مخاطب است و بقیه سخنرانی در جهت باورپذیر کردن این نتیجه خلاف انتظار و پیامی که از آن استفاده می‌شود خواهد بود.

در مرحله بعد، نقل قولی از توماس براون را می‌آورد و با بیان اینکه او چه دستگاهی داشته که شادی را تولید می‌کرده، می‌گوید آن دستگاه ایمنی روانی است و همه ما آن را داریم. او بعد از بیان #سه مثال از افرادی که شادی را تولید کرده‌اند و یک نتیجه‌گیری #طنزآمیز، سوالی را که در ذهن مخاطب نقش بسته (در مورد شادی طبیعی و شادی مصنوعی) پاسخ می‌گوید. در واقع خود سخنران دوست دارد این سوال در ذهن مخاطب نقش ببندد! و بنابراین روال صحبت را طوری می‌چیند که این اتفاق رخ دهد.

آزمایش‌هایی که توصیف می‌شوند به طور منطقی چیده شده‌اند و ما را در مسیر تحقیق و کسب نتیجه جلو می‌برند. جمله آدام اسمیت و جملاتی که بعد از آن گفته می‌شود به نوعی #دعوت_به_اقدام برای این سخنرانی به شمار می‌روند.

#هیجان را در حرکات و گفتار سخنران می‌توان مشاهده کرد؛ نمونه‌هایی از آن وقتی است که از “سازگاری بی‌نظیر” یا “نتایج شگفت‌انگیز” صحبت می‌کند یا وقتی که می‌گوید “هیچکدام از نیاکان ما نمی‌توانستند این کار را انجام دهند”.

فایل صوتی تحلیل سخنرانی

یکی از زیباترین سخنرانی‌های تد را Tim Urban انجام داده است. در این سخنرانی، که بسیاری از اصول ارائه موثر را از  آن می‌توان آموخت، سخنران درباره پدیده از زیر کار در رفتن صحبت می‌کند و توضیح می‌دهد چرا بعضی آدم‌ها، از جمله خود او، کارها را تا لحظه آخر به تعویق می‌اندازند. این سخنرانی الهام‌بخش را با هم ببینیم.

تیم اوربان در این سخنرانی، پیام خود را در قالب تمثیل و داستان طنز بیان می‌کند. او از تمثیل‌های میمون و هیولا (و همچنین نشان دادن تصمیم‌گیر منطقی به شکل یک ناخدا) استفاده می‌کند تا پیام خود را به زبان ساده توضیح دهد و بگوید آدم‌های از زیر کار در رو (و همینطور آدم‌های از زیر کار در نرو!) خیلی هم آدم‌های عجیبی نیستند. در نظر بگیرید اگر همین سخنرانی به صورت جدی و بدون تمثیل بیان می‌شد چقدر از اثرگذاری خود را از دست می‌داد. در واقع بخش مهمی از الهام‌بخش بودن این سخنرانی مرهون همین تمثیل و داستان‌سازی است.

بخش مهمی از الهام‌بخش بودن این سخنرانی مرهون تمثیل و داستان‌سازی است.

یک تمثیل خوب لازم است که پازل فکری ما را تکمیل کند. با این تمثیل، دلیل از زیر کار در رفتن آدم‌ها روشن می‌شود و این مساله، با دانسته‌های قبلی ما نیز هم‌خوانی دارد: اینکه ما آدم‌ها همگی لذت‌های لحظه‌ای را تجربه کرده‌ایم و درک می‌کنیم؛ اینکه معلوم شد چرا در نهایت معمولا می‌توانیم خود را به ضرب‌العجل‌ها برسانیم؛ و اینکه معلوم شد با وجود اینکه این روش جواب می‌دهد چرا همچنان عذاب می‌کشیم. بدون پاسخ به این سوالات، تمثیل به کار رفته نمی‌توانست مقبول باشد.

یک تمثیل خوب لازم است که پازل فکری ما را تکمیل کند.

سخنرانی یک #خط_سیر و #ساختار منطقی دارد: مثل خیلی از سخنرانی‌های خوب دیگر با یک #داستان_شخصی #طنز آغاز می‌شود و طی آن، مشکلی را که قرار است در مورد آن صحبت شود بیان می‌کند (عقب انداختن کارها و نتیجه بد آن)؛ پس از آن سعی می‌کند مشکل را ریشه‌یابی کند تا بتواند برای علاج آن راهی پیدا کند. در این راستا، یک نظریه ارائه می‌دهد (مغز آدم‌های از زیر کار در رو و از زیر کار در نرو هر دو یک تصمیم‌گیر منطقی دارند ولی اولی یک میمون لذت لحظه‌ای هم دارد)؛ بعد تلاش می‌کند با توصیف آن و بیان اتفاقاتی که در هر حالت رخ می‌دهد، نظریه‌اش را منطقی و #باورپذیر جلوه می‌دهد.

او به زیبایی، داستان همین سخنرانی‌اش را تعریف می‌کند و آن را به موضوع سخنرانی (از زیر کار در رفتن) مرتبط می‌سازد. از کاری که انجام داده (نوشتن در وبلاگ) سخن می‌گوید. در نهایت مشکل را به حالت عمومی‌تری تعمیم می‌دهد که جدی‌تر از مشکل اولیه است (عقب انداختن کارهایی که مهلت مشخصی ندارند) و برای آن راهکار ارائه می‌دهد. سخنرانی با توصیه نهایی سخنران پایان می‌یابد. وقتی می‌گوید “این کاری است که همه باید انجام دهیم” مخاطبین را #دعوت_به_اقدام می‌کند که مراقب تقویم عمر و میمون لذت لحظه‌ای خود باشند.

تیم اوربان برای اینکه سخنرانی خود را در ذهن‌ها #خاطره_انگیز کند، از یک تضاد در انتهای سخنرانی استفاده می‌کند؛ یعنی به طنز مطلبی را می‌گوید که با تمام سخنرانی و همچنین با فلسفه همان دعوت به اقدام آخر سخنرانی در تعارض است (امروز نه، به زودی!)

سخنران برای اینکه با مخاطب خود پل مشترک بسازد از چیزهایی سخن می‌گوید که برای مخاطب آشناست و تجربه کرده است. او از سر زدن تفریحی به ویکی‌پدیا و یوتیوب و گوگل ارث، در شرایطی که لازم است به کار مهمی رسیدگی کنیم صحبت می‌کند و در جای دیگر از اینکه رسیدگی به سلامتی یا خانواده یا شروع یک کار جدید را به دلیل نداشتن ضرب‌العجل عقب می‌اندازیم.

از دیگر نکات آموزنده این سخنرانی می‌توان به #اسلاید های تصویری گویا، #تون_صدا و بالا و پایین رفتن‌های صدا، #مکث های به موقع برای ایجاد انتظار، تحریک حس کنجکاوی یا به تشویق واداشتن، #زبان_بدن و حرکات دست و حالات چهره اشاره کرد. همچنین در مقاطع مختلف، سخنران به #اجرا_کردن آنچه می‌گوید می‌پردازد (آه کشیدن، دنده عوض کردن واز پله بالا رفتن).

فایل صوتی تحلیل سخنرانی

سرپرست آزمایشگاه هوش مصنوعی و بینایی ماشین دانشگاه استنفورد از یک پروژه بزرگ صحبت می‌کند و اینکه چگونه به کمک هوش مصنوعی به کامپیوتر یاد داده‌اند اشیاء و حالات آن را تشخیص دهد. Fei Fei Li از راه درازی که در پیش دارند سخن می‌گوید و چشم‌انداز روشنی که در پی آن خواهیم داشت را برای ما ترسیم می‌کند.

هرکدام از سخنرانی‌های اثرگذار، یک کلاس درس عینی برای آشنایی با تکنیک‌های سخنرانی است. در ادامه این نوشتار، برخی از نکات سخنرانی «چگونه به کامپیوترها یاد می دهیم که ببینند» می‌آید.

همانطور که گفته شد، شروع یک سخنرانی باید #شروع_شیرجه_ای باشد؛ یعنی مخاطب را به ناگاه به وسط موضوع پرتاب کند. سخنران، با پخش یک کلیپ ویدئویی، چنین هدفی را دنبال می کند تا توجه ها را جلب کند. سپس به #بیان_مشکل می پردازد؛ اینکه کامپیوتر در انجام کار یک کودک سه ساله هم مشکل دارد. با مثال های مختلف، هم کاربردهای مختلف «بینایی ماشین» را بیان می کند، هم اهمیت موضوع را می رساند.

پخش کلیپ ویدئویی در ابتدای سخنرانی، از راه‌های یک شروع شیرجه‌ای برای جلب توجه مخاطب است.

از آنجا که این ارائه، یک ارائه فنی و علمی به حساب می آید، سخنران به این موضوع می پردازد که چرا حل این مساله دشوار است. در این راستا، برخی از چالش هایی را که با آن مواجه شده است بیان می کند. معمولا لازم نیست بن بست های علمی که در راه خود با آن مواجه شده اید را بیان کنید؛ این مساله البته استثناهایی هم دارد؛ مثلا وقتی راه حل اولیه بدیهی و خوب به نظر می رسد و ممکن است در ذهن مخاطب ایجاد سوال کند: چرا به جای تمرکز بر روی بهبود الگوریتم، به سراغ روش یادگیری از طریق مشاهده رفتیم؟

مهم است که #استفاده_از_اعداد چگونه باشد. دقیقه هشتم، برای نشان دادن بزرگی کار انجام شده، از چند عدد ساده و قابل درک استفاده می کند: تعداد کسانی که کمک کردند، از چند کشور، چه تعداد عکس، … وقتی از اعداد استفاده می کنید، حتما از #اعداد_ملموس استفاده کنید.

در دقیقه دهم، جمله ای می گوید که می داند با تشویق روبرو می شود؛ اینکه نتایج تحقیق خود را به رایگان در اختیار پژوهشگران قرار داده است. در اینجا، کمی #مکث می کند و اجازه می دهد تا مورد تشویق قرار گیرد. بهتر است اگر در چنین موقعیتی قرار گرفتید، اجازه دهید تا شما را تشویق کنند. تشویق مخاطب را قطع نکنید.

لحظه خاصی در سخنرانی شما هست که تشویق مخاطب را به همراه دارد. آن لحظه را از قبل شناسایی کنید.

مباحث فنی به زبان ساده با اسلایدهای گویا بیان می شوند. بین مباحث فنی، فاصله ایجاد می کند تا مباحث خسته کننده نباشند. البته این موضوع به #نوع_مخاطب شما هم بستگی دارد و وقتی مخاطب تخصصی تر باشد، کمتر نیاز می شود، اما به هر حال لازم است.

یکی از نکات جالب این سخنرانی این است که هر مرحله، عمق بیشتری به مباحث خود می دهد. یعنی اول یک مساله ساده و راه حل را بیان می کند، بعد مشکل را می گوید، در مرحله بعد، راه حل جدید و پیشرفتی که کرده اند را نشان می دهد. دستاوردها و کاربردها به تدریج نمایان می شوند. مثلا، مرحله اول تشخیص اشیا توسط کامپیوتر است؛ مرحله دوم، ساختن جمله بر اساس آنچه می بیند.

در نهایت، مسیر پیش رو را با یک #تشبیه زیبا نشان می دهد: «این همه تلاش کردیم تا به سه سالگی برسیم؛ راه زیادی تا ۱۳سالگی و بعد از آن وجود دارد».

یکی از تکنیک های زیبایی که در این سخنرانی به کار رفته، تکنیک #بازگشت_به_ابتدا است. در انتهای سخنرانی، به عکسی که در ابتدا نشان داده بود بر می گردد و رازی را در مورد آن بر ملا می کند. از این بازگشت استفاده می کند تا مسیر پیش رو را توصیف کند.

جایی که مرا بیش از همه تحت تاثیر قرار داد، جایی است که در انتهای سخنرانی، جهان رویایی یا #آرمانشهر خود را ترسیم می کند؛ یعنی می گوید اگر ایده ای که من دنبال می کنم اجرایی شود، جهان چقدر زیبا خواهد شد. این، کاری است که باید در انتهای سخنان خود انجام دهید تا به کسانی که می خواهند مسیر شما را ادامه دهند انگیزه دهید؛ و این سخنران، به زیبایی این کار را انجام می دهد.

ترسیم آرمانشهر مورد نظر شما در انتهای سخنرانی به مخاطبین انگیزه می‌دهد که ایده شما را دنبال کنند.

اشاره ای که به فرزندش و نسل بعد دارد، یعنی برای پیمودن این مسیر باید صبر و حوصله داشت و اگر تحقیقات من در کوتاه مدت به نتیجه مطلوب نرسید، حداقل برای نسل های بعد مفید خواهد بود.

#پایان_سخنرانی باید #پایان_خاطره_انگیز باشد. استفاده از ترکیبات خاص و گفتن یک جمله زیبا، یکی از راه های ماندگار کردن پایان سخنرانی است. به نظرم، این جمله را می توان در همین راستا تعبیر کرد: «ما به ماشین یاد دادیم ببیند؛ ماشین به ما کمک خواهد کرد بهتر ببینیم».